Le malosiaga fa'atau o lo'o fa'atusalia le seti o oloa ma isi auaunaga tau maketi e mafai e se aiga ona fa'atino. I se isi faaupuga, o le malosiaga faʻatau o le gafatia lea o tupe maua e faia ai faʻatauga eseese. O se atunu'u e maualuga le malosi fa'atau e masani lava ona saofagā i lona atina'e. O se taunuuga, o le tele o le eseesega i le va o tupe maua ma le tau o auaunaga tau maketi, o le tele foi lea o le malosi faʻatau.

I lenei tusiga, matou te tuʻuina atu ia te oe ni manatu e malamalama atili ai i lefa'ateleina le malosi fa'atau.

E fa'afefea ona fa'atatauina le si'itia o le malosi fa'atau?

Ua maitauina i tausaga talu ai nei ua si'itia ai le malosi fa'atau. I le isi itu, o le toʻatele o tagata Farani e manatu o loʻo i ai se faʻaletonu, poʻo se faʻaititia o latou mana faʻatau. E tatau ona e iloa o le va o le 1960 ma le 2021, o le gafatia fa'atau a Farani e fa'ateleina ile averesi ile 5,3.

E le gata i lea, i le va o talitonuga o aiga ma fuainumera e fesoʻotaʻi ma le faʻatauga o le malosi na faʻatuina e le aufaipisinisi mo atunuu taʻitasi, e faigofie ona matauina le eseesega. O le mea moni, a fa'atupula'ia e le tagata fa'amauina le malosi fa'atau, o le a matauina e le aiga, i le fa'ai'uga o le masina, ua le toe mafai ona maua oloa po'o tautua a le maketi sa mafai ona ia fa'atauina pe a fa'atusatusa i nai masina talu ai.

O se taunuuga, o le evolusione, aemaise lava le faʻatupulaia o le malosi faʻatau lava ia, e fiafia i ai le tamaoaiga, aiga ma faipule.

E taua le fa'ailoa atu o le INSEE (le National Institute of Statistics and Economic Studies) e leai ni fa'amatalaga e uiga i lesuiga i le malosi fa'atau o aiga taitasi. Mo fa'atusatusa le fa'aleleia o le malosi fa'atau o mea taʻitasi, o lea e fautuaina ai le faʻaaogaina o tagata liliu poʻo simulator o loʻo maua i luga o upega tafaʻilagi.

O a manatu e tatau ona amanaia e faʻatatau i le faʻatupulaia o le malosi faʻatau?

O le fa'atupuina o le malosi fa'atau e fai lava si fa'afeso'ota'i ma le tupe maua (totogi o le tagata faigaluega, lona tupe faavae, fa'amanuiaga eseese a le aiga ma agafesootai, ma isi) ma tau o auaunaga tau maketi.

O le mea lea, afai o lefaateleina tupe maua e maualuga pe a fa'atusatusa i tau, o le malosi fa'atau o le a fa'atupula'ia atili. A leai, o le a fa'aitiitia le malosi fa'atau pe a maualuga tau o auaunaga tau maketi e fa'atatau i tupe maua.

O le mea lea, e le o lesiitaga tau o lona uiga o le faʻaitiitia o le malosi faʻatau, aemaise lava pe a maualuga atu tupe maua nai lo le faʻatupulaia o tau.

Ole tele o manatu e mafai ai ona fa'atusatusa le fa'atuputeleina o le mana fa'atau

  • tau o tupe,
  • le fa'ailoga o tau o tagata fa'atau,
  • tupe faaalu muamua.

O le tau o le tau o le leiloa lea o le malosi e faatau ait tupe lea e maitauina i le si'itia o tau o le lalolagi ma le tumau.

fa'ailoga tau tagata fa'atau, po'o le CPI, o le mea lea e fesoasoani ia te oe e fa'atatauina le fesuiaiga o tau o fa'atauga eseese, ma isi 'au'aunaga o lo'o fa'aaogaina e aiga. O le fa'asinomaga lea e fuaina ai le tau o le tau ma fa'atagaina ai le fa'atatauina o le si'itia o le malosi fa'atau. E oo lava i le fuafuaina o le suiga o tau o lisi ma alimony.

Tupe fa'aalu muamua o lo'o atia'e e aiga ma o tupe fa'aalu tatau ia e faigata ona toe fa'atalanoa mo le tele o vaega. E aofia ai lisi, pili o le eletise, tau o inisiua, tausiga faafomai, ma isi.

E taua le fa'amamafa o tupe maua e le na'o le fa'asinomaga mo le fuaina o le malosi fa'atau a le aiga ma lona fa'aleleia. E taua tele le amanaia o ofo lautele ma lafoga eseese e totogiina. O lea matou te maitauina o le fuaina o le siʻitia o le malosiaga faʻatau a le aiga e faʻaalia ia lavelave.

O a ni faiga e fa'atatau e fa'ateleina ai le malosi fa'atau?

I le mulimuli ai i tagi o ofu samasama i Farani, e tele vaega o lo'o iloiloina mo le faʻateleina o le mana faʻatau:

  • soloia lafoga eseese e feso'ota'i ma fale;
  • fa'asili le pito maualalo mo le matua;
  • tu'uina atu se fa'aaitalafu lafoga o auaunaga a le tagata lava ia;
  • tu'uina atu fesoasoani mo suiga o le si'osi'omaga e pei o se voucher malosi, tusi pasi fa'asao malosi, ponesi suiga o le si'osi'omaga, ponesi liliu, ma isi.

E le gata i lea, o le tulafono na faʻaofiina ni faiga se tolu e tatau ona amanaia fa'ateleina le malosi fa'atau :

  • se ponesi fa'apitoa mo le fa'atauga e tu'uina atu e kamupani e le o a'afia i saofaga tau puipuiga lautele;
  • o le tuusaunoaga mai saofaga i totogi e faia i ovataimi;
  • o le fua faatatau o saofaga lautele lautele (CSG) i totogi sui e 6,6% mo nisi tagata litaea.