Masiku ano, mphamvu zogula ndi gawo la moyo watsiku ndi tsiku wa anthu ambiri aku France. Ichi ndi'chida chowerengera yomwe imapangidwa ndikugwiritsidwa ntchito ndi National Institute of Statistics and Economics (INSEE). Komabe, malingaliro a tsiku ndi tsiku ndi manambala nthawi zambiri amakhala osalumikizana. Ndiye chikugwirizana ndi chiyani lingaliro la kugula mphamvu ndendende? Kodi tiyenera kudziwa chiyani za kuchepa kwa mphamvu zogula? Tiona mfundo zonsezi pamodzi, m’nkhani yotsatirayi! Yang'anani!
Kodi mphamvu zogulira m'mawu a konkire ndi chiyani?
Malingana ndi Tanthauzo la INSEE la mphamvu zogulira, iyi ndi mphamvu yomwe ikuimiridwa ndi kuchuluka kwa katundu ndi ntchito zomwe zingathe kugulidwa ndi ndalama. Kukula kwake kumalumikizidwa mwachindunji ndi kusinthika kwamitengo ndi ndalama, kaya kudzera:
- zowawa;
- likulu;
- mapindu a banja;
- Social Security phindu.
Monga momwe mudzamvetsetsera, mphamvu zogulira, motero, kuchuluka kwa katundu ndi ntchito zomwe katundu wanu amakulolani kuti mupeze. Mphamvu zogulira zimadalira, pamenepa, pa mlingo wa ndalama komanso mitengo ya zinthu zofunika pa moyo wa tsiku ndi tsiku.
Kusintha kwa mphamvu yogula motero amaimira kusiyana pakati pa kusintha kwa ndalama zapakhomo ndi kusintha kwa mitengo. Mphamvu zogulira zikuwonjezeka ngati kukwera kwamitengo kumakhalabe pansi pa malire a ndalama. Apo ayi, mwinamwake, izo zimachepa.
M'malo mwake, ngati kukula kwa ndalama ndi yamphamvu kuposa mitengo, pamenepa, mitengo yapamwamba sikutanthauza kutaya mphamvu zogulira.
Zotsatira za kuchepa kwa mphamvu zogula ndi zotani?
Kutsika kwa mitengo kwatsika kwambiri kuyambira Epulo 2004, koma kumverera kwa kukwera mitengo anabwerera mu September chaka chatha. Kafukufuku wambiri akuwonetsa kuti kukwera kwa inflation kwasokoneza kwambiri kuchuluka kwa ndalama zomwe zimagwiritsidwa ntchito panyumba (kutaya kumakhala pafupifupi 0,7 peresenti), kotero kuti kukwera kwa inflation kumasiyana ndi mapindikidwe owerengera.
Mphamvu zogulira panyumba iliyonse zakhala zokhazikika kwa zaka zingapo. Malipiro adakwera pang'ono, makamaka m'makampani omwe siaboma. Kutsika pang'ono kwa mphamvu zogulira nthawi yapitayo, komabe, kunalimbikitsa malingaliro akukwera mitengo. Makhalidwe atsopano ogwiritsira ntchito akuchitika chifukwa cha kukwera kwa kuyembekezera kwa inflation. Ogula amamamatira ku zoyambira ndikuletsa chilichonse chosafunikira pamndandanda wawo.
Ndi pang'ono mfundo yofanana ndi ya banki gawo ndi kachitidwe ndalama. Ngati chiwongola dzanja pa akaunti yosungiramo ndichotsika kuposa kuchuluka kwa inflation, mphamvu yogulira ndalama zomwe zasungidwa zimatayika zokha! Mudzamvetsa, a wogula sakulamulira mphamvu zake zogulira, zimangowonongeka ndi chiwongoladzanja chomwe chimabwera chifukwa cha lamulo la msika ndi zofuna, komanso chifukwa cha kukhazikika kwa malipiro.
Zomwe muyenera kukumbukira za kuchepa kwa mphamvu yogula
Mitengo yotsika m'gawo lazinthu zogula zinthu imapangitsa kuti malonda azitsika. Mu 2004, zopangira (zaulimi ndi zakudya) yatsika ndi 1,4% pagulu. Tiyenera kuzindikira kuti kuchepa uku sikunayambe kuwonedwa kale.
Munthawi yakukula kofooka kwa mphamvu zogulira, zosankha zapakhomo zimakhala zovuta. Chakudya chomwe chikuyimira gawo locheperako la bajeti ya banja (14,4% yokha mu 2004), kuchepetsa mitengo m'masitolo akuluakulu sikuwoneka kwa ogula. Pali milingo yomwe imapangidwa padziko lonse lapansi yomwe imayesa kusintha kwa mphamvu zogulira zapakhomo kuyambira nthawi imodzi kupita ina. Kusintha kwa mphamvu yogula zopezeka ndi kusiyana pakati:
- Kusintha kwa GDI (ndalama zotayika);
- Kusintha kwa "deflator".
Kukwera kwamitengo kumakhudza kwambiri mphamvu yogula ya anthu atatu mwa anayi a ku France. Makamaka mtengo wa chakudya ndi mphamvu, zinthu ziwiri zogwiritsidwa ntchito zomwe mabanja amayembekezera thandizo la boma.
