Ինչպե՞ս են տվյալները հավաքագրվում տեխնոլոգիական ընկերությունների կողմից:
Խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունները, ինչպիսիք են Google, Facebook-ը և Amazon-ը օգտատերերի տվյալները հավաքում են մի քանի ձևով։ Այս տվյալները կարող են հավաքվել այս ընկերությունների հետ օգտատերերի շփումներից, ինչպիսիք են Google-ում կատարված որոնումները, Facebook-ում գրառումները կամ Amazon-ում կատարված գնումները: Տվյալները կարող են հավաքվել նաև երրորդ կողմի աղբյուրներից, ինչպիսիք են մարքեթինգային ընկերությունները, պետական մարմինները և սոցիալական լրատվամիջոցները:
Հավաքագրված տվյալները կարող են ներառել այնպիսի տեղեկություններ, ինչպիսիք են օգտատիրոջ գտնվելու վայրը, այցելած կայքերը, օգտագործված որոնման տերմինները, սոցիալական ցանցերում գրառումները, կատարված գնումները և այլ օգտատերերի հետ փոխգործակցությունը: Տեխնոլոգիական ընկերությունները օգտագործում են այս տվյալները՝ օգտատերերի պրոֆիլներ ստեղծելու համար, որոնք կարող են օգտագործվել յուրաքանչյուր օգտատիրոջ համար հատուկ գովազդներ թիրախավորելու համար:
Այնուամենայնիվ, տեխնոլոգիական ընկերությունների կողմից տվյալների հավաքագրումը մտահոգություններ է առաջացրել օգտվողների գաղտնիության վերաբերյալ: Օգտագործողները կարող են տեղյակ չլինել, թե որքան տվյալներ են հավաքվում իրենց մասին կամ ինչպես են օգտագործվում այդ տվյալները: Բացի այդ, տվյալները կարող են օգտագործվել վնասակար նպատակներով, ինչպիսիք են ինքնության գողությունը կամ կիբերհանցագործությունը:
Հոդվածի հաջորդ մասում մենք կուսումնասիրենք, թե ինչպես են ընկերությունները օգտագործում այս տվյալները՝ նպատակային գովազդ ստեղծելու համար և այս պրակտիկայի հետ կապված ռիսկերը:
Ինչպե՞ս են խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունները հավաքում մեր տվյալները:
Մեր օրերում մենք ավելի ու ավելի շատ տեխնոլոգիաներ ենք օգտագործում մեր ամենօրյա խնդիրների համար: Սմարթֆոնները, նոութբուքերը և պլանշետները մեր առօրյա կյանքի մի մասն են: Այնուամենայնիվ, այս տեխնոլոգիաները նաև տվյալներ են հավաքում մեր վարքագծի, նախասիրությունների և սովորությունների մասին: Խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունները օգտագործում են այս տվյալները՝ սպառողների համար նպատակային գովազդ ստեղծելու համար:
Խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունները հավաքում են այս տվյալները տարբեր աղբյուրներից, ներառյալ թխուկները, հաշվի տեղեկություններն ու IP հասցեները: Թխուկները մեր համակարգիչներում պահվող ֆայլեր են, որոնք պարունակում են տեղեկություններ մեր զննարկման սովորությունների մասին: Հաշվի տեղեկատվությունը ներառում է այն տեղեկությունները, որոնք մենք տրամադրում ենք կայքերին, երբ ստեղծում ենք հաշիվ, օրինակ՝ մեր անունը, էլ. հասցեն և տարիքը: IP հասցեները եզակի համարներ են, որոնք վերագրվում են ինտերնետին միացված յուրաքանչյուր սարքին:
Այդ ընկերություններն այնուհետ օգտագործում են այս տվյալները՝ սպառողների համար նպատակային գովազդ ստեղծելու համար: Նրանք վերլուծում են հավաքագրված տվյալները՝ որոշելու սպառողների նախասիրությունները և նրանց գովազդ են ուղարկում՝ ելնելով նրանց հետաքրքրություններից: Օրինակ, եթե սպառողը փնտրում է սպորտային կոշիկներ ինտերնետում, խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունները կարող են այդ սպառողին ուղարկել սպորտային կոշիկների գովազդ:
Այս նպատակային գովազդները կարող են օգտակար թվալ սպառողներին, բայց դրանք նաև մտահոգություններ են առաջացնում գաղտնիության մասին: Սպառողները կարող են տեղյակ չլինել իրենց մասին հավաքագրված տվյալների քանակի մասին, կամ նրանք չեն կարող հարմարվել այս տվյալների օգտագործումը նպատակային գովազդ ստեղծելու համար: Այդ իսկ պատճառով կարևոր է հասկանալ, թե ինչպես են խոշոր տեխնոլոգիական ընկերությունները հավաքում և օգտագործում մեր տվյալները, ինչպես նաև օրենքներն ու կանոնակարգերը, որոնք կարգավորում են գաղտնիությունը:
Հաջորդ մասում մենք կանդրադառնանք գաղտնիության մասին օրենքներին և կանոնակարգերին ամբողջ աշխարհում և կհամեմատենք երկրների միջև եղած տարբերությունները:
Ինչպե՞ս կարող են օգտատերերը պաշտպանել իրենց անձնական տվյալները:
Այժմ, երբ մենք տեսանք, թե ինչպես են տեխնոլոգիական ընկերությունները օգտագործում մեր անձնական տվյալները, և ինչպես են կառավարություններն ու կարգավորիչները փորձում պաշտպանել մեր գաղտնիությունը, եկեք տեսնենք, թե ինչ կարող ենք անել որպես օգտվողներ մեր անձնական տվյալները պաշտպանելու համար:
Նախ, կարևոր է տեղյակ լինել, թե ինչ ենք մենք կիսում առցանց: Սոցիալական ցանցերը, հավելվածները և կայքերը կարող են տեղեկություններ հավաքել մեր մասին, նույնիսկ եթե մենք բացահայտորեն թույլ չենք տալիս դա անել: Հետևաբար, մենք պետք է տեղյակ լինենք, թե ինչ տեղեկատվություն ենք տարածում առցանց և ինչպես այն կարող է օգտագործվել:
Այնուհետև մենք կարող ենք քայլեր ձեռնարկել՝ սահմանափակելու մեր կիսվող տեղեկատվության քանակը: Օրինակ, մենք կարող ենք սահմանափակել թույլտվությունները, որոնք մենք տալիս ենք հավելվածներին, չկիսել մեր գտնվելու վայրը, օգտագործել էլփոստի հասցեներ և էկրանի անուններ, այլ ոչ թե մեր իրական անունը, և չպահել գաղտնի տեղեկություններ, ինչպիսիք են սոցիալական ապահովության համարը կամ առցանց բանկային տեղեկությունները:
Կարևոր է նաև կանոնավոր կերպով ստուգել մեր առցանց հաշիվների գաղտնիության կարգավորումները, սահմանափակել մեր հրապարակայնորեն կիսվող տեղեկատվությունը և սահմանափակել մուտքը դեպի մեր հաշիվներ և սարքեր՝ օգտագործելով ամուր գաղտնաբառեր և միացնելով երկկողմանի ստուգումը։
Վերջապես, մենք կարող ենք օգտագործել այնպիսի գործիքներ, ինչպիսիք են գովազդի արգելափակումները և բրաուզերի ընդլայնումները՝ գովազդատուների և տեխնոլոգիական ընկերությունների կողմից առցանց հետևելը և տվյալների հավաքագրումը սահմանափակելու համար:
Ամփոփելով, մեր անձնական տվյալների առցանց պաշտպանությունը ամենօրյա աշխատանք է: Իմանալով, թե ինչ ենք մենք կիսում, սահմանափակելով մեր տարածած տեղեկատվության քանակը և օգտագործելով գործիքներ՝ սահմանափակելու առցանց հետևելը, մենք կարող ենք պաշտպանել մեր գաղտնիությունը առցանց:
